REGIO - Voor het eerst is aan de Duitse grens bij Winterswijk een beverrat herkend en gevangen door een ‘slimme vangkooi’, uitgerust met beeldherkenning. Deze diersoort komt niet van oorsprong voor in Nederland en deze nieuwe techniek gaat waterschappen helpen om dat zo te houden.
Een ‘slimme vangkooi’ gebruikt beeldherkenning om diersoorten te herkennen: bij muskus- en beverratten sluit de kooi, bij bijvoorbeeld otters of vogels blijft de kooi open. Eind januari liep een beverrat in het Wooldseveen bij Winterswijk de kooi in, werd herkend en gevangen. Het was de eerste vangst in het veld, na een lang voortraject van testen en verfijnen.
Muskusrattenvanger Jari Bremer: “Met beeldherkenning in de kooi vermijden we ongewenste bijvangsten en we zijn efficiënter, we vangen alleen nog de dieren die een risico vormen. Het is heel mooi dat het ons lukt om het juiste dier te vangen, dankzij een camera en een techniek die steeds beter leert herkennen.” Bremer kreeg van de kooi in Winterswijk een signaal op zijn telefoon en kon in het veld de vangst bevestigen. Hij leverde inmiddels ‘slimme vangkooien’ af in Duitse projectgebieden als onderdeel van het Life Mica project. Binnenkort gebeurt dit ook in België.
Risico voor dijken en natuur
Muskus- en beverratten komen van oorsprong niet voor in Nederland. Ze hebben geen natuurlijke vijanden, ondergraven oevers en dijken en ze verstoren het leefgebied van inheemse soorten. De populatie muskusratten daalde de afgelopen halve eeuw van een half miljoen exemplaren naar minder dan een tiende daarvan. In 2021 werden in Nederland minder dan 45.000 muskusratten gevangen. Van de beverrat worden in Nederland langs de grens enkele honderden exemplaren gevangen, verder landinwaarts komen ze amper voor.
Terug tot de grens
De waterschappen willen ook de muskusrat terugdringen tot de grens. “Technische innovaties gaan daarbij helpen”, zegt Pascal van der Linden, teamleider muskusrattenbeheer. Zoals beeldherkenning, die nu de eerste vangst opleverde. “Daar ging een periode aan vooraf waarin we een uitgebreide beeldbank vulden met allerlei soorten, modellering en data-analyse. De camera heeft bijvoorbeeld proefgedraaid in een Duits ottercentrum.”
In totaal worden 50 vangkooien uitgerust met beeldherkenning op basis van AI-software, geleverd door Robor Electronics bv in Bentelo. De ‘slimme vangkooi’ wordt de komende jaren verder door ontwikkeld. Aan de Duitse grens is Muskusrattenbeheer Rivierenland actief tussen Haaksbergen en Groesbeek, met een werkgebied dat zich uitstrekt over vier waterschappen tussen grens en zee: Rijn en IJssel, Vallei en Veluwe, Hollandse Delta en Rivierenland.
Europese samenwerking
De slimme vangkooien zijn één van de innovaties in het Europese project Life MICA. Andere ontwikkelen richten zich op verbeterde monitoring, migratieroutes, het gebruik van wildcamera’s of DNA uit watermonsters. Deze innovaties zullen helpen bij het terugdringen van invasieve exoten in de Europese ecologie en zo bijdragen aan waterveiligheid en biodiversiteit.